Pewnie słyszałeś już o mapie myśli. To pojęcie w ostatnich latach bardzo się spopularyzowało, tak jak i cała koncepcja. Zastanawiasz się jednak, co to tak naprawdę jest i czemu ma służyć? Wiesz, że może pomóc w nauce lub pracy, ale czy znajdzie zastosowanie w Twoim przypadku? A może czujesz, że poświęcanie czasu na tworzenie mapy myśli jest stratą czasu? Zapraszam do przeczytania artykułu, w którym znajdziesz odpowiedź na najważniejsze pytanie: czy ten sposób jest dla mnie?
Kiedy powstała pierwsza mapa myśli?
Koncepcja mapy myśli, a w zasadzie mapowania myśli została opublikowana w 1970 roku. Stworzyli ją dwaj bracia pochodzący z Anglii – Tony i Barry Buzan. Od tego momentu stali się propagatorami swojej idei, uważając ją za niezwykle skuteczną w pracy i podczas uczenia się.
Czym jest mapa myśli?
Mapa myśli to nic innego jak notatka. Ma na celu uruchomić kreatywne myślenie, ułatwić zapamiętywanie i… Zmusić do pracy dwie półkule, a dzięki temu przyspieszyć procesy przyswajania wiedzy. Notatka ta różni się jednak swoim wyglądem od klasycznie znanych nam zapisków. Jest graficzna, kolorowa, przyciągająca oko. Wszystko zapisywane jest hasłami, z jednym przewodnim, które znajduje się na centralnym miejscu kartki. To od tego hasła rozpoczynamy tak zwaną burzę mózgów i intuicyjnie dopisujemy słowa powiązane.
Łączymy je liniami, zaznaczając wyraźniej te, o większym znaczeniu. Dzięki mapie myśli uczymy się myślenia wielopoziomowego, stajemy się twórcami, kreatorami, a nie odtwórcami. Mapa myśli pomaga nadać hierarchię i usystematyzować wiedzę.
Po co tworzyć mapę myśli?
Jest to świetny sposób na zapamiętywanie, uczenie się, pracę i planowanie, szczególnie dla tych osób, które są wzrokowcami. Jedno spojrzenie na kartkę i wszystko staje się jasne. Minusem map myśli jest to, że rozumieją je jedynie ich twórcy. Dlaczego? Bo to wolno płynące myśli przelane na kawałek papieru, a powiązania między hasłami są czytelne i zrozumiałe tylko dla osoby, która zrobiła mapę.
Mapę tworzymy na przykład po to, aby nie musieć przeglądać kilkudziesięciu stron suchego tekstu i selekcjonować z niego informacji wartych zapamiętania. Ona już jest wyselekcjonowaną wersją najważniejszej wiedzy. A dzięki dodatkowym hasłom, będziesz w stanie skojarzyć informacje uzupełniające. Mapa myśli uczy myślenia – to chyba najważniejsze!
Czym jest kategoryzowanie informacji?
Mapa myśli: sposób na naukę.
Badania pokazują, że aby efektywnie się uczyć, musimy być skoncentrowani i przejawiać zdolności analityczne. Niezbędna jest umiejętność sortowania i kategoryzowania informacji, powiązywania ich. Aby nauka była skuteczna, należy umieć tworzyć połączenia pomiędzy wiedzą znaną, a nową.
Aby stworzyć mapę myśli, musimy mieć wiedzę o danej rzeczy. Już sam proces jej tworzenia jest sposobem na naukę! Nie dość, że podczas jej robienia musimy przypominać sobie fakty, to jeszcze należy je porządkować. A więc treść trzeba zorganizować i jak najbardziej zawęzić – ubrać historię w hasła.
Mapa myśli oczywiście nie sprawi, że magicznie przyswoisz wiedzę, ale pomoże Ci w tym. Przede wszystkim, dzięki niej szybko będziesz mógł wrócić pamięcią do rzeczy, których się kiedyś uczyłeś. Twój mózg ma niezwykłe możliwości! Skojarzenia, zwłaszcza te pierwsze są tylko Twoje. Dlatego zrozumienie tego, co sam hasłowo zapisałeś nie sprawi Ci żadnego problemu.
Z łatwością odnajdziesz się w swojej analizie. Najlepiej mapę myśli zrobić od razu po przerobieniu danego tematu lub zagadnienia. Twoja głowa ma wtedy wszystkie niezbędne informacje zupełnie na świeżo, a więc nic Ci nie umknie. Później wystarczy tylko powtarzać wiadomości z mapy myśli – Twoja głowa zrobi za Ciebie resztę.
Jak mapa myśli może pomóc w nauce?
Mapa myśli pomoże Ci w:
- zrozumieniu złożonych zagadnień, teorii, definicji;
- notowaniu spostrzeżeń, własnych obserwacji;
- uporządkowaniu myśli podczas tzw. burzy mózgów;
- uporządkowaniu wiedzy z książek, lekcji, wykładów;
- myśleniu kreatywnym;
- powtarzaniu materiału do egzaminu;
- przygotowaniu prezentacji, może być też jej częścią;
Bartek Kłosiński, trener i ekspert efektywnej nauki stworzył mapę myśli o tym, jakie zastosowanie ma ona w nauce. Mapa ta bazuje na powyższej liście. Oczywiście mapy możesz wykorzystywać także do innych celów. Do prowadzenia budżetu domowego, planowania wydatków, zarządzania czasem, rozwiązywania problemów, planowania swojego biznesu.
Jakie korzyści płyną z tworzenia mapy myśli?
Mapy myśli przede wszystkim pomagają nam w myśleniu kreatywnym, ćwiczeniu mózgu, koncentracji i zapamiętywaniu! Dzięki temu, nasza praca i nauka są bardziej efektywne i wbrew pozorom – szybsze. Warto więc poświęcić kilka chwil na stworzenie mapy, a później możesz wykorzystywać ją przez cały czas.
Doskonalą myślenie kreatywne i krytyczne
Jest to umiejętność, której możemy się nauczyć. Doskonałym ćwiczeniem jest stworzenie mapy myśli. Pomaga ona w wydobyciu z naszej głowy pomysłów, skojarzeń, łączenia faktów. Dzięki temu zabiegowi możemy spojrzeć na dane zagadnienie całościowo, a nie fragmentarycznie.
Daje nam to ogromną przewagę! Ponieważ nasza wiedza opiera się i na całości i na szczególe, wytwarzając w nas analizę krytyczną.
Gry na poprawę koncentracji i szybkości myślenia
Polepszają koncentrację!
Ile razy zdarzyło Ci się przysnąć przy trudnej książce, nużących notatkach czy niezrozumiałej prezentacji? Mnie się to kilka razy zdarzyło. Łapałam się też na tym, że dalsza nauka nie ma sensu, bo nie przyswajam już wiedzy. Dzięki temu, że mapy myśli są kolorowe, piękne, z podkreślonymi najważniejszymi pojęciami, dużo łatwiej jest nam się skupić.
Mapa myśli nie jest więc tylko sposobem na koncentrację podczas jej tworzenia, ale i w czasie nauki z niej! A to wszystko zawdzięcza swojej formie.
Pomagają w spojrzeniu całościowym
Przy tworzeniu mapy myśli intensywnie zastanawiamy się nad jakimś pojęciem. Wyodrębniamy z niego różne elementy, potem kolejne i kolejne, aż do wyczerpania naszych pomysłów. Dzięki temu możemy spojrzeć na dany problem z szerszej perspektywy. Nie tylko zapamiętaliśmy coś, ale również zrozumieliśmy, przetworzyliśmy i wyciągnęliśmy wnioski.
Poprawiają rozwiązywać problemy
Gdy już nauczysz się mapować, to zobaczysz w codziennym życiu, że Twoje myśli staną się bardziej uporządkowane. A ta umiejętność pomoże Ci w rozwiązywaniu problemów.
Przede wszystkim – będziesz w stanie dogłębnie przeanalizować problem, nadać hierarchię ważności i spojrzeć na niego z boku. W krótkim czasie dostrzeżesz, że… Nie każdy problem jest tak naprawdę problemem.
Jak stworzyć mapę myśli?
Jeśli już nie możesz doczekać się wprowadzenia mapy myśli do swojego życia, oto nadszedł moment najważniejszy: Jak stworzyć taką mapę?. Jak najprościej i najwyraźniej się da! Musisz znaleźć sposób, który będzie dla Ciebie czytelny. Początkowo możesz stworzyć nawet legendę dla znaków, symboli i kolorów, których używasz, a z czasem będzie to dla Ciebie intuicyjne.
- Zapisz swoje główne zagadnienie na środku kartki. Jeśli masz jakieś skojarzenia graficzne z nim – możesz je odzwierciedlić na kartce. Ma to być najwyraźniejszy punkt na mapie. Od Ciebie zależy, czy będzie to kolor, pogrubienie, ciekawa czcionka, rysunek.
- Teraz zrób pierwsze rozgałęzienia. Mapa myśli przypomina drzewo, w których słowo kluczowe jest rdzeniem drzewa. Rozgałęzienia możesz dodawać nawet po czasie. Mają to być najważniejsze hasła, które są spokrewnione z kluczowym pojęciem. Od nich będą szły dalsze gałęzie.
- Dodaj kolejne pojęcia. Połącz je gałęziami. Pamiętaj, że jedno hasło może mieć wiele rozgałęzień!
- Pamiętaj o nadaniu hierarchii. Czym dalsze skojarzenia, tym powinny być one mniej zauważalne. Sprawdzi się tu pomniejszenie czcionki, mniej krzykliwy kolor, oddalenie na kartce. Możesz dodać też numery, ale łatwo się w nich pogubić. Zamiast widzieć od razu wszystko czytelnie, będziesz przeszukiwał kartkę w celu odnalezienia konkretnej cyfry.
- Dobrze jest dodać kolory, linie, grafikę na końcu… Dlaczego? O tym za chwilę.
Dlaczego moja mapa myśli mi nie wychodzi?
Odpowiedź jest najczęściej prosta – bo chcesz stworzyć ją szybko. Niestety, aby była ona czytelna, musisz poświęcić jej stworzeniu trochę czasu, zwłaszcza na początku drogi z mappingiem. Błędem jest używanie od razu wszystkich kolorów, podkreślanie, skupianie się na graficznym aspekcie. To wybija Cię z rytmu i dekoncentruje! Umówmy się więc, że jeśli chcesz się skutecznie uczyć, to kwestie wizualne odstawmy na później.
W pierwszej fazie weź do ręki po prostu długopis. Oczywiście zeszyt z notatkami też może być przydatny. Gdy już zapiszesz swoje główne hasło, to zacznij proces swobodnego przepływu myśli. Notuj wszystko, co Ci się kojarzy. Później wypisuj skojarzenia skojarzeń. Dokładnie tak, jak podaje instrukcja wyżej.
Gdy już skończysz i poczujesz, że Twój mózg wysypał się ze wszystkich pomysłów, spójrz na swoją kartkę. Pewnie nie wygląda to zbyt atrakcyjnie, może jest też pokreślona, zabazgrana. Masz teraz dwie opcje – przepisać ją na nowo i ubrać ją w kolory, albo od razu sprawić ją wizualnie ładniejszą.
To zależy od tego, czy na tym etapie jest dla Ciebie zrozumiała i czytelna. Jeśli tak, to baw się dobrze przy ubarwianiu, jeśli nie – przepisz.
Jak skutecznie budować nawyki?
Podsumowanie
Jak widzisz, mapy myśli nie są takie trudne w realizacji. Nie potrzebujesz do ich wykonania żadnych specjalnych umiejętności. Wystarczy, że będziesz zaangażowany. Praca z mappingiem usprawni Twoje procesy myślowe i przyspieszy przyswajanie i przetwarzanie wiedzy.
Nie tylko nie będziesz już jedynie automatycznie zapamiętywał i charakteryzował swoją naukę słynnym 3xZ – zakuć, zdać, zapomnieć – ale naprawdę polubisz naukę! Dlaczego? Ponieważ uruchomi Twój rozleniwiony mózg do działania, a on lubi pogłówkować!
