Wszyscy z nas – uczniowie, studenci, doktoranci – mają czasem problem z odpowiednim zmotywowaniem się do nauki. Nie ma w tym nic dziwnego, patrząc zarówno z biologicznego, jak i czysto ludzkiego punktu widzenia.
Z biologicznego – ponieważ nasz mózg stara się maksymalnie oszczędzać korę przedczołową, odpowiedzialną między innymi za przetwarzanie informacji. Jak się okazuje, jest ona wyjątkowo “zasobożerną” częścią mózgu – a nauka wymaga maksymalnej jej aktywności. Z ludzkiego – ponieważ nie ma co ukrywać, że wkuwanie dziesiątek, jeśli nie setek stron zagadnień, nawet i z najbardziej interesującego przedmiotu, bywa po prostu nudne.
Aby jednak pozytywnie zakończyć edukację, aby uzyskiwać zadowalające wyniki, regularna nauka jest nam jednak po prostu niezbędna – należy się więc do niej odpowiednio zmotywować. Tego też zagadnienia będzie dotyczył nasz dzisiejszy artykuł. Przedstawiamy 10 sprawdzonych sposobów na to, jak zmotywować się do nauki.
Właściwe rozplanowanie nauki
Kiedy do wykonania jest naprawdę długie zadanie domowe, lub konieczna jest analiza naprawdę dużej ilości notatek z zajęć – wtedy zadanie wydaje się najbardziej nie do wykonania, a motywacja do nauki jest najniższa.
Dobrze będzie więc podzielić jego wykonanie na kilka części. Weźmy przy tym pod uwagę, jak długi jest termin oddania pracy.
Dla przykładu – jeśli zadanie polega na napisaniu opracowania danej lektury – dlaczego by nie rozłożyć go na kilka dni, skupiając się każdego dnia na innym zagadnieniu? Pozwoli to zachować świeżość umysłu i zwiększy szansę, że z każdej kwestii “wyciągniemy” jak najwięcej.
Rozbicie zadania na kilka dni zmniejszy ilość czasu, jaki każdego dnia będziemy musieli poświęcić nauce.
10 sposobów na pobudzenie się do nauki
Wprowadzenie systemu samonagradzania
Pracę – czy też naukę – zawsze warto łączyć z przyjemnością. Koncepcja samonagradzania zakłada, że naszą motywacją do nauki będzie nagroda, jaką otrzymamy za skuteczne przekroczenie pewnego progu. Przykładowo – za każdą godzinę poświęconą nauce nagradzamy się dziesięcioma minutami relaksu przy muzyce ulubionego artysty.
Pozwoli to skupić naszą uwagę nie na tym, jak żmudna jest nauka i jak trudny jest aktualnie poruszany materiał, ale na nagrodzie, która jest już tuż za rogiem. Pamiętajmy, że tak jak i w innych elementach życia, czasami jedyną rzeczą, która będzie w stanie zmotywować nas do nauki, jest perspektywa osiągniętych w najbliższym czasie korzyści. Nie ma w tym nic złego, jeśli pozwoli nam to osiągnąć zamierzony cel.
Mapa myśli
Mapy myśli są jednym z najlepszych sposobów na podsumowanie i gromadzenie poznanych podczas nauki wiadomości. Dlaczego? Ponieważ jest to forma pojmowania informacji o wiele bardziej naturalna dla naszego mózgu, niż tradycyjne “linearne” notatki. Naśladują bowiem działanie systemu pamięciowego, co sprawia, że o wiele łatwiej będzie nam zapamiętać informacje przedstawione w takiej właśnie formie.
Tworząc mapę myśli o wiele szybciej dostrzeżemy ewidentne powiązania między poszczególnymi partiami materiału. Są one zaprezentowane w przystępny, atrakcyjny wizualnie i intuicyjny sposób, dzięki czemu ze znalezieniem odpowiednich wiadomości w odpowiednim momencie nie będzie najmniejszego problemu.
Do stworzenia podstawowej mapy myśli potrzebna jest jedynie kartka papieru i długopis. Aby jeszcze bardziej uatrakcyjnić naukę – można skorzystać ze specjalnych aplikacji i programów dostępnych zarówno na komputery, jak i urządzenia mobilne.
Zrozumienie tematu
Kluczem do tego, jak zachęcić się do nauki na dany temat jest również rzeczywista chęć jego zgłębienia. Nawet, jeśli najwięcej sensu w przypadku danego tematu zdaje się mieć metoda “zdać, zakuć, zapomnieć”, warto postarać się rzeczywiście zrozumieć poruszane zagadnienia, a nie tylko je zapamiętać. Zresztą… “zdać, zakuć, zapomnieć”? Czy takie, wciąż niestety popularne w wielu dziedzinach hasło, samo w sobie nie zniechęca ucznia do rzeczywistego zainteresowania się tematem?
Tymczasem to właśnie zainteresowanie się daną dziedziną wiedzy i stopniowe odkrywanie jej tajników sprawia, że poznawanie kolejnych jej detali staje się prawdziwą przyjemnością. Ucząc się danego tematu, nie róbmy tego “tylko na jeden raz”. Postarajmy się zrozumieć kluczowe detale, by móc je wykorzystać w dalszej nauce – uczyni to ją szybszą, skuteczniejszą i przyjemniejszą.
Nauka w grupach
Nie bez kozery powszechnie uważa się, że nauka w parach lub grupach może być nawet skuteczniejsza, niż w pojedynkę. Inna sprawa, że sposób jej prowadzenia w wielu szkołach pozostawia wiele do życzenia. Jej sens nie polega bowiem na jednorazowym, 45-minutowym spotkaniu i wykonaniu jednego, z góry wyznaczonego zadania.
Nauka w grupach jest skuteczna wtedy, gdy odbywa się przez dłuższy okres czasu, a jej założeniem jest monitorowanie braków w wiedzy członków tej grupy. Warto więc znaleźć sobie partnera, lub grupę partnerów, z którymi będziemy dzielić się na bieżąco pozyskiwaną wiedzą, dyskutować o niej, wyrażać swoje poglądy. Pomoże to każdemu członkowi grupy odkryć błędy we własnym rozumowaniu, wzbogacić przemyślenia kolegów, podzielić się własnymi fascynacjami.
Kiedy już więc znajdziemy sobie grupę (nie większą, niż 4-5 osobową), z którą naprawdę dobrze nam się pracuje – warto, by współpraca ta była długoterminowa, a nie urwała się po zakończeniu powierzonego jej projektu. Współpracę tę warto też rozszerzyć o kolejne szkolne przedmioty czy kursy uniwersyteckie, tak, by każdy z jej członków specjalizował się w czym innym. Wtedy każdy każdemu będzie miał coś do przekazania. każdy będzie miał swoją dziedzinę specjalizacji; grupa będzie się wzajemnie uzupełniać, a nauka stanie się o wiele skuteczniejsza
Spaced Learning
Jak wykazały badania naukowe, nauka jest najskuteczniejsza wtedy, gdy przebiega w krótkich cyklach. Jest to tzw. “nauka rozłożona w czasie”, czy też spaced learning. Dlaczego tak się dzieje?
Jak się okazuje, wpływ na taki stan rzeczy ma natura naszych neuronów. Nasz mózg potrzebuje bowiem czasu, by uformować tak zwane ślady pamięciowe poznanych materiałów. Są one utrwalane w wyniku połączeń między neuronami właśnie – a w celu zwiększenia jakości tych połączeń, niezbędny jest wypoczynek. Aby ślady pamięciowe zostały utrwalone, neurony przez pewien czas po przyjęciu wiedzy nie mogą zostać wzbudzone – może to bowiem prowadzić do interferencji.
Jak skutecznie budować nawyki?
Metoda Pomodoro
Jedną z najsłynniejszych metod zarządzania czasem, idealnie nadających się do Space Learningu jest metoda Pomodoro. Na czym ona polega?
Otóż na początku musimy opracować listę zadań do wykonania (i poszeregować ją według ważności). Następnie wybieramy pierwsze zadanie z listy i ustawiamy minutnik na 25 minut. Cały ten okres czasu poświęcamy na wykonanie zadania w całości, lub w części. W każdej chwili możemy zerknąć na minutnik, aby przekonać się, ile czasu nam zostało, jednakże gdy dobiegnie on końca, przerywamy naukę.
Po każdych 25 minutach nauki robimy sobie DOKŁADNIE 5-minutową przerwę, po czym powracamy do naszego zadania lub wybieramy kolejne. Po czwartej takiej sesji natomiast robimy przerwę dłuższą – bo 30-minutową.
Ćwiczenie mózgu
Mózg, jako jeden z najważniejszych narządów naszego organizmu, wymaga nieustannych ćwiczeń. Oczywiście, mowa tu nie o ćwiczeniach fizycznych (choć wykonanie kilku przysiadów czy pompek gdy czujemy się znużeni nauką z pewnością nie zaszkodzi), ale o treningu mentalnym.
Sposobem ćwiczenia mózgu jest choćby lektura dobrej książki, rozwiązanie sudoku czy innej zagadki, a nawet prowadzenie dziennika, czy pisanie poezji czy opowiadania – choćby i do własnej szuflady. Warto również wspomnieć o dziesiątkach specjalistycznych aplikacji do treningu mózgu, dostępnych tak na komputery, jak i urządzenia mobilne.
Bardzo ważny dla mózgu jest jednak również zdrowy sen (8-9 godzin dziennie), dlatego nie warto zarywać nocek dla nauki.
Właściwa organizacja czasu
Jedną z absolutnie kluczowych kwestii tego, jak zachęcić się do nauki, jest właściwa organizacja czasu. Warto opracować listę zadań, jakie musimy wykonać, oraz harmonogram dnia, by wiedzieć, ile czasu będziemy mogli na nią poświęcić
Planując harmonogram, zwróćmy uwagę na to, by czas przeznaczony na naukę przypadał każdego dnia w mniej więcej tych samych godzinach. W ten sposób nauka szybko stanie się rutyną i taką samą częścią naszego dnia, jak przebudzenie się, obiad, czy wieczorny prysznic. Na zakończenie każdego tygodnia warto przejrzeć harmonogram, ocenić postęp nauki oraz wprowadzić ewentualne poprawki na kolejny tydzień.
Jeśli okaże się, że obecny harmonogram się nie sprawdza, należy wygospodarować dodatkowy czas na naukę.
Relaks i odpoczynek
Bardzo częstą przyczyną znużenia nauką, niechęci do niej jest zbyt mała ilość wolnego czasu – a przecież każdy z nas potrzebuje czasem zrelaksować się i odpocząć.
Potrzebne Ci będą przerwy między sesjami nauki. Kilka punktów wcześniej wspominaliśmy między innymi o słynnej Metodzie Pomodoro, jednak nie krępuj się stworzyć własny system, który pomoże Ci przygotować swój mózg na przyswojenie nowej partii informacji – sam znasz go w końcu najlepiej. Pamiętaj jednak o konsekwencji – kiedy już stworzysz swój plan, trzymaj się go, nie wydłużaj czasu przerwy i nie odrywaj się od nauki, jeśli nie jest to konieczne.
Dobrym pomysłem na odstresowanie się będzie relaks na świeżym powietrzu i aktywność fizyczna. Ćwicz regularnie, biegaj, pływaj, a nawet tańcz – dotleni to Twój mózg, co pomoże w zebraniu myśli i koncentracji.
