Skip to content Skip to footer

Gry na poprawę koncentracji i szybkości myślenia

Gry planszowe i komputerowe należą do najbardziej popularnych form rozrywki jaką serwujemy sobie w wolnym czasie. Mimo to niewiele osób zdaje sobie sprawę, że praktykowanie rozgrywek szachowych czy wypełnianie pól diagramu w sudoku to coś znacznie więcej niż tylko zabawa, ale może poprawiać także logiczne myślenie.

Badania przeprowadzone w ostatnich latach wykazały, iż intensywne treningi umysłowe znacznie poprawiają funkcjonowanie intelektu w zakresie pamięci roboczej, koncentracji, logicznego myślenia oraz szybkości jego pracy.

Najlepsze ćwiczenia na pamięć i koncentrację

Gry to nie tylko rozrywka

Dr Susanne Jaeggi z University of Maryland w swoim trwającym około 3 tygodnie eksperymencie udowodniła, że intensywny trening pamięci roboczej (czyli związanej z przetwarzaniem bieżących informacji i wykonywaniem złożonych zadań poznawczych) u grupy studentów podniósł ich iloraz inteligencji płynnej.

Zadanie uczestników eksperymentu polegało na wykonywaniu dwudziestu półgodzinnych serii ćwiczeń n-wstecz (nback). Ćwiczenia te polegają na reagowaniu na bodźce widoczne na ekranie, jeżeli są identyczne z bodźcami prezentowanym określoną ilość serii wcześniej (oznaczoną przez literę n.). Zadanie to można modyfikować na wiele sposobów; wykorzystuje się do tego różne rodzaje bodźców i dopasowuje poziom trudności.

Jak gry wpływają na nasz mózg?

Zmuszają mózg do sprostania wyzwaniom, jakie się przed nim stawia — plastyczny z natury mózg poddawany wysiłkowi zaczyna pracować na zwiększonych obrotach, przez co umysł uczy się jak rozwiązywać problemy. Im częściej stawia mu się rozmaite wyzwania, tym lepiej zaczyna sobie z nimi radzić.

Sprawiają, że nasze reakcje stają się coraz szybsze i bardziej adekwatne do sytuacji. W czasie rozgrywek uczymy się jak wykorzystywać fakty i zgromadzoną wiedzę w praktyce. Kiedy idzie nam to coraz sprawniej i szybciej, podjęcie właściwej decyzji, takiej jak ruch pionka, zajmuje dosłownie chwilę.

Tworzą nowe połączenia między neuronami i umacniają te istniejące. To z kolei przekłada się na lepsze wyniki w testach mierzących poziom inteligencji płynnej. Jest to istotne, ponieważ wysoki poziom inteligencji płynnej ma związek z lepszym radzeniem sobie z trudnościami w życiu.

Sprzyjają wyrobieniu w sobie nawyków systematyczności i samodyscypliny, jeżeli odbywają się regularnie.

gra planszowa na stole

Gry planszowe: i dla najmłodszych i dla najstarszych

Gry planszowe służą praktycznie każdemu bez względu na grupę wiekową, choć w szczególności wpływają korzystnie na rozwój umysłowy i społeczny dzieci w wieku szkolnym. Według „Głosu Pedagogicznego” (nr 116/2020), gry planszowe uczą przede wszystkim:

  • koncentracji i podzielności uwagi, jak i spostrzegawczości: podczas gry często trzeba skupić się na kilku czynnościach jednocześnie, takich jak pilnowanie, by ustalone zasady były przestrzegane, obserwowanie i przewidywanie ruchów przeciwnika, czy kolejność grania;
  • szybkiego i trafnego podejmowania decyzji;
  • samodzielnego rozwiązywania problemów, jak również kreatywności. Zasady gier z reguły nie przewidują jednej drogi do wygranej, tak więc uczniowie muszą na własną rękę dojść do celu, rozwiązywać pojawiające się problemy, czy też podejmować decyzje np. co do ruchów swoich pionków.
  • komunikacji i współpracy z różnymi osobami i zespołami;
  • dystansu i odpowiedniego stosunku zarówno do zwycięstw, jak i porażek;
  • wykorzystania umiejętności matematycznych: sprawności rachunkowej, badania figur i związków geometrycznych, tworzenia strategii, logicznego myślenia.

Gry planszowe mają również pozytywny wpływ na ludzi w podeszłym wieku, gdyż zapobiegają demencji, na którą zwykle narażony jest mózg po 65 roku życia. Aby jednak taka gra była przede wszystkim przyjemną rozrywką dla seniorów, a nie przykrą częścią profilaktyki zdrowotnej, musi spełniać następujące wymagania:

  1. mieć proste zasady: odpada skomplikowany system liczenia punktów, podobnie jak mocno rozbudowana strategia gry;
  2. charakteryzować się niezbyt długim czasem rozgrywki: (maksymalnie około 30 minut), tak, by nie zmęczyć gracza;
  3. mieć czytelne, wyraźne, dostosowane do osłabionego wzroku elementy takie jak pionki, karty czy plansze;
  4. angażujący intelektualnie i emocjonalnie scenariusz (ta zasada jest akurat uniwersalna i sprawdza się u każdej grupy wiekowej).

Z czego wynikają problemy z koncentracją?

Przykłady gier na poprawę koncentracji i szybkości myślenia

Sudoku

Sudoku to tylko z pozoru prosta gra wspomagająca logiczne myślenie. Polega na wypełnieniu diagramu 9 × 9 w taki sposób, aby w każdym wierszu, w każdej kolumnie i w każdym z dziewięciu pogrubionych kwadratów 3 × 3 znajdowały się wszystkie cyfry od 1 do 9.

Sudoku jest grą logiczną, która nie wymaga co prawda działań matematycznych, lecz logicznego systemu działania, bez którego prawidłowe wypełnienie diagramów nie będzie możliwe.

Szachy

Szachy stanowią całą rodzinę strategicznych gier planszowych, w których biorą udział 2 osoby. Grę rozgrywa się na planszy nazywanej szachownicą. Rozstawia się na niej 32 bierki (m.in. po 8 pionów i 8 figur, łącznie 16 dla każdego z graczy). Celem gry jest mat, czyli zagrożenie królowi przeciwnika usunięciem z dalszej rozgrywki („zbiciem”). Rozgrywki szachowe rzadko jednak kończą się matem. Częściej gracze poddają się, kiedy widzą, że gra najprawdopodobniej zakończy się porażką po ich stronie.

Szachy nazywane są grą królewską, gdyż w dawnych wiekach popularne były na europejskich królewskich. Gra w szachy wymusza również wzmożoną pracę mózgu, uczy myślenia taktycznego, strategicznego i logicznego. Co za tym idzie, poprawia pamięć i koncentrację oraz zapobiega demencji w późniejszym wieku. Szachy stymulują obie półkule mózgu jednocześnie, a nawet wpływają na tworzenie się nowych połączeń w mózgu.

Gry logiczno-zręcznościowe

Gry logiczno-zręcznościowe szczególnie warto polecić dzieciom, gdyż odgrywają niebagatelną rolę w procesie ich rozwoju. Zostało bowiem udowodnione, że miłośnicy gier zręcznościowych mają przeciętnie wyższe zdolności poznawcze, co przekłada się na funkcjonowanie mózgu. Poprawiają zdolność logicznego myślenia, a także refleks. Szybkość działania idzie bowiem w parze z logiką.

Przykłady gier logiczno-zręcznościowych to: Farmer, Skoczki, Grzybobranie, Mistakos, Maxima. Gry te nadają się dla całej rodziny; rodziców, dziadków oraz dzieci.

Gry planszowe

Jak zostało wspomniane, gry karciane, planszowe, jak i komputerowe pobudzają do myślenia i rozwijają umysł.

kości i pionki do gry

RPG

Jest to skrót od “role-playing game”, rodzaj gry fabularnej, którą można porównać do teatru improwizacji, gdyż polega na odgrywaniu postaci z fikcyjnego świata istniejącego w wyobraźni grających. Celem gry jest rozegranie jej według określonego scenariusza i osiągnięcie celów zgodnych z mechaniką gry, czyli zbiorem zasad przeprowadzenia rozgrywki. Autorem scenariusza, jak również reżyserem, narratorem i odtwórcą ról postaci drugoplanowych jest tzw. mistrz gry. Gry z gatunku RPG istnieją w formie papierowej, jak i komputerowej. Zaletą gier RPG jest niewątpliwie rozwijanie wyobraźni twórczej oraz — w przypadku osób aspirujących do kariery scenicznej — zdolności aktorskich.

Domino

To gra polegająca na tym, że każdy z graczy otrzymuje do siedmiu klocków, których nie pokazuje pozostałym zawodnikom. Grę rozpoczynamy od wyłożenia dowolnego klocka, do którego pozostali gracze muszą dokładać swoje klocki w taki sposób, aby stykające się pola miały identyczną liczbę oczek. W przypadku gdy któryś z graczy nie ma pasującego klocka, wówczas dobiera go zgodnie z kolejką z puli dostępnych na stole dotąd, aż nie znajdzie właściwego.

Kostka Rubika

To gra wynaleziona w latach 70. przez węgierskiego architekta Ernő Rubika polegająca na ułożeniu kwadratów w taki sposób, aby każda ściana w kostce Rubika miała jednolity kolor.

Jak się skupić? 14 mega skutecznych sposobów na koncentrację!

Scrabble

To gra polegająca na układaniu słów z płytek z literami, które losowane są przez każdego z uczestników gry. Każdy z graczy posiada siedem takich płytek które umieszcza na stojaku. Płytki z literami widoczne są tylko dla niego. Słowa układa się w sposób przypominający krzyżówkę. Pierwsze ułożone słowo powinno przechodzić przez środek planszy. Każdy kolejny ułożony wyraz musi z kolei wykorzystywać co najmniej jedną literę, która znajduje się na planszy, tak więc nowe wyrazy zazwyczaj krzyżują się z już istniejącymi, choć mogą również przedłużać je o kolejne litery. Jeżeli z jakichś powodów gracz nie jest w stanie ułożyć z posiadanych liter poprawnego słowa, wtedy rezygnuje, albo wymienia litery.

słowa ułożone w scrabble

Ułożone słowa punktuje się według poniższego schematu:

Punktacja — Wartość punktowa i liczba liter:

0 punktów: blank (x2)

1 punkt: A (x9), E (x7), I (x8), N (x5), O (x6), R (x4), S (x4), W (x4), Z (x5)

2 punkty: C (x3), D (x3), K(x3), L(x3), M(x3), P (x3), T (x3), Y (x4)

3 punkty: B (x2), G(x2), H(x2), J (x2), Ł (x2), U (x2)

5 punktów: Ą (x1), Ę (x1), F (x1), Ó (x1), Ś (x1), Ż (x1)

6 punktów: Ć (x1)

6 punktów: Ć (x1)

7 punktów: Ń (x1)

9 punktów: Ź (x1)

Całą rozgrywkę natomiast wygrywa ta osoba, która łącznie we wszystkich wykonanych ruchach zdobędzie większą liczbę punktów niż każdy z przeciwników.

Gry logiczne dostępne na telefonach czy tabletach

Najpopularniejsze gry na Androida to: Far Heroes Saga, Block Hexa Puzzle, Make Hexa Puzzle, 100 Doors Puzzle Box, 96% Quiz, Plants vs. Zombies 2, elektroniczna wersja Sudoku, Roll The Ball – Slide Puzzle, Alchemy Classic, Cut Te Rope, Tetris Blitz, oraz I Love Hue.

Krzyżówki

Rozwiązywanie krzyżówek i rebusów równie ma dobry wpływ na funkcjonowanie mózgu. Krzyżówki podtrzymują nasze funkcje poznawcze, odstresowują (gdyż skupianie się na rozwiązywaniu haseł odwraca uwagę od źródła kłopotów, jakie nas aktualnie trapią), zmuszają do poznawania nowych pojęć i wpływają na szybkość myślenia.

Inna zaleta krzyżówek to poprawa zdolności kojarzenia, ponieważ gdy rozwiązujemy hasła, zmuszamy mózg do przywoływania zgromadzonych w mózgu informacji. Z kolei wspólne rozwiązywanie krzyżówek w gronie rodziny czy znajomych, umacnia więzi międzyludzkie. Pozwala dowiedzieć się czegoś bliższego o sobie, o swoich zainteresowaniach. Stwarza również możliwość uczenia się od siebie wzajemnie.

Krzyżówki można rozwiązywać zarówno w formie papierowej, jak również online.

Leave a comment