Każdy z nas chociaż raz w życiu pomyślał o tym, co będzie robił w swoim życiu. W jakim zawodzie będzie pracował. Jak będzie zarabiał na siebie. I w trakcie tych rozmyślań, niektórzy stwierdzili, że chcą np. stworzyć własną firmę.
Tylko niestety, to nie jest tak, że człowiek o czymś pomyśli i zaraz ma. Trzeba jasno określić cel i krok po kroku do niego dążyć. Tylko od czego zacząć? Jak postawić pierwszy krok i co nim jest?
Co to jest kariera?
Zacznijmy od tego, co to jest kariera. Oczywistym jest, że jeśli nie wiesz co to jest piec, to nie ma możliwości żeby go postawić. Podstawy trzeba znać. Samo słowo kariera, zostało zapożyczone z języka włoskiego – carriera, oznacza to plac gonitwy, wyścig, szybki bieg, jazdę galopem.
Pojęcie to może pojawiać się w różnych kontekstach i może oznaczać działające w konkretnym społeczeństwie, modele życiowego sukcesu, które nadają kierunek ludzkiemu działaniu. Tak wygląda ideologiczny wymiar kariery.
Jednak w sferze socjologii jest trochę inaczej. Ta nauka i jej uczeni, podają, iż to termin odnoszący się do pewnej strefy obiektywnych faktów społecznych- zmiany pozycji społecznej jednostek, z reguły z wyższych na niższe. (Z. Bauman 1960).
W przypadku kariery zawodowej zmiany te odnoszą się do zmiany pozycji zawodowej. Według E. Rokickiej (1995) kariera zawodowa to „sekwencja ról i pozycji zawodowych obejmowanych przez jednostki w różnych fazach cyklu życiowego”.
Modele kariery
Jednym z podstawowych podziałów jest trójpodział na karierę pionową, poziomą i w głąb. Modele mogą się oczywiście łączyć, przenikać. Jednak warto mieć świadomość o tendencjach, jakie występują w obszarze planowania kariery.
Kariera pionowa
Dotyczy pięcia się po szczególnych szczeblach kariery, awansowania na coraz wyższe stanowiska. Przeważnie umożliwia to praca w przedsiębiorstwie o hierarchicznej strukturze.
Kariera pozioma
Oznacza rozwój w danej dziedzinie, poszerzania wiedzy, umiejętności, specjalizowania się.
Kariera w głąb
To uznanie zdobywane w wyniku długoletniego stażu pracy, wynika raczej z czasowego doświadczenia niż z widocznych awansów w strukturze firmy/przedsiębiorstwa.
Jak wybrać model kariery?
Powyższe modele odnoszą się do wykazu stanowisk zajmowanych przez daną osobę. Omawiając przebieg życia zawodowego warto, również zwrócić uwagę na inne istotne aspekty kariery.
Są nimi: perspektywa czasowa, cele, zakres zebranych doświadczeń, poziom i rodzaj zdobytych kompetencji, wielotorowość, satysfakcja, typowość, występowanie przerw, dynamika, cykle, bariery rozwojowe, planowany przebieg.
Warto też przywołać teraz „kotwicę kariery” stworzoną przez badacza E. Scheina. Wyodrębnił on możliwe oczekiwania i pragnienia jednostki, związane z życiem zawodowym. Są to takie kierunki jak:
- chęć dążenia do profesjonalizmu;
- poszukiwanie niezależności, samodzielności;
- nastawienie na zarządzanie;
- możliwość pracy twórczej i kreatywnej;
- poszukiwanie stabilizacji i bezpieczeństwa;
- nastawienie na wyzwania;
- możliwość poświęcenia się idei;
- styl życia – znalezienie balansu między życiem zawodowym, a karierą.
Scrum Master – czym się zajmuje, ile zarabia i jak nim zostać?
Jak zaplanować karierę zawodową?
Cała teoria na temat tego czym jest kariera itd. została przedstawiona. Teraz jak już wiemy o niej co nie co, to możemy pomyśleć nad tym, co sprawia, że chcemy ją tworzyć, czyli tzw. czynniki planowania kariery. Pierwszy czynnik, to poznanie samego siebie.
Wiemy, że chcemy od życia konkretnych rzeczy i to sprawia, iż będziemy do nich dążyć. Musimy też wiedzieć konkretnie jakie są nasze zainteresowania, uzdolnienia , umiejętności, charakter, stan zdrowia, wartości. Następny, poznanie zawodów, rynku pracy.
Zorientowaliśmy się w temacie. Dowiedzieliśmy się jakich specjalistów w danym momencie potrzeba i akurat nasz plan spełnia oczekiwania rynku. Ostatnie jest właściwe planowanie kariery. Określenie drogi rozwoju zawodowego. Znalezienie ścieżek kształcenia prowadzących do danego zawodu.
Kilka praktycznych wskazówek odnośnie sporządzania planu kariery zawodowej na podstawie artykułu Katarzyny Świętochowskiej „Planowanie kariery zawodowej”.
- stwórz jasną wizję tego co chcesz osiągnąć, spróbuj „zobaczyć” siebie w określonej roli czy sytuacji. To doda ci motywacji do działania w tym kierunku;
- planując karierę nie zapominaj o elastyczności – staraj się przewidzieć ewentualne przeszkody i zaplanuj alternatywne rozwiązania. Oszczędzisz sobie wtedy nieprzyjemnego zaskoczenia i konsternacji;
- pamiętaj, że oprócz tego, że jesteś pracownikiem, jesteś też matką, ojcem itd., a zarazem człowiekiem o własnych potrzebach. Staraj się zatem, aby twoje plany były swoistym kompromisem między tymi rolami;
- stale nabywaj doświadczenia i dokształcaj się. Zdobycie posady nie oznacza, że na zawsze zostanie się ekspertem w danej dziedzinie;
- nie zniechęcaj się niepowodzeniami – dobrze przeanalizowane są doskonałą lekcją na przyszłość;
- uzbrój się w cierpliwość. Prawdziwy, pełny sukces nie przychodzi od razu;
- naucz się czerpać zadowolenie z samego procesu realizowania celu;
- szukaj wsparcia. Jeśli masz za sobą innych ludzi łatwiej będzie ci osiągnąć to czego pragniesz;
- myśl optymistycznie. Zakładaj pozytywny bieg zdarzeń, wtedy twoje myślenie jest bardziej kreatywne.
Jak zaplanować dzień? Stań się mistrzem efektywności!
Planuj
Peter Drucker, ekspert do spraw zarządzania, powiedział kiedyś, że: „Jeśli przez całe swoje życie zawodowe robiłeś jedno, to znaczy, że nigdy się nie dowiedziałeś, kim byłeś.” i w 100% zgadzam się z tymi słowami.
Warto zapoznać się z zasadami planowania kariery, przestudiować się konkretnie, by móc później planować swoją karierę w wielu kierunkach. Nie zawsze ten pierwszy jest właściwy. Nawet idealnie zaplanowana kariera nie jest pewnikiem sukcesu.
To Ty musisz mieć w sobie to coś. Tak więc próbuj, działaj. Bierz życie w swoje ręce.
