Skip to content Skip to footer

Gdzie wymienić uszkodzony banknot?

Z pewnością większości ludzi zdarzyło się kiedyś porwać lub przypalić banknot. Okoliczności mogły być przeróżne: od nieuwagi po czysty przypadek. Widywaliśmy wyprane, porwane i ubrudzone do granic możliwości banknoty. Jednakże mało osób zdaje sobie sprawę, że  niszczenie banknotów może być karane, a do wymiany banknotu na nowy – legalny – wystarczy kilka kroków! Skoro wiesz już, że zepsuty banknot można wymienić na nowy, pytanie brzmi: jak?

Pieniądz jest uszkodzony – to znaczy?

  • Banknot: jest przerwany, lekko spalony, tragicznie ubrudzony lub uszkodzony w inny sposób np. zaplamiony,  zamalowany oraz podklejony.
  • Moneta: jest zardzewiała, przecięta, wytarta, wygięta lub wygrawerowano na niej coś dodatkowego.

Gdzie wymienić uszkodzony pieniądz?

W większości przypadków wymiany można dokonać w dowolnym banku działającym w Polsce. Wystarczy więc, że udasz się do najbliższej placówki i zgłosisz problem, oddasz swój banknot lub monetę, a następnie otrzymasz nowy pieniądz. Operacja jest oczywiście bezpłatna i trwa chwilę.

Czasem jednak pojawia się podejrzenie co do autentyczności pieniędzy. Takie sytuacje mają miejsce szczególnie często w momencie, gdy pieniądze są zawilgocone, napisy na nich niewyraźne bądź noszą znamiona środków chemicznych. W takim przypadku banknoty w pierwszej kolejności trafią do centralni Narodowego Banku Polskiego, a my będziemy zobowiązani podać nasze dane korespondencyjne. O decyzji zostaniemy powiadomieni przez bank, w którym początkowo próbowaliśmy wymienić znaki pieniężne.

Co ważne: jeśli decyzja będzie negatywna – pieniądze wrócą do Ciebie niewymienione. NBP będzie musiało uzasadnić swoją decyzję.

Mapa myśli – sposób na naukę

Czy na wymianie nie stracę pieniędzy?

Zarządzenie prezesa NBP z 2018 roku uzależnia wysokość zwrotu od stopnia uszkodzenia znaku pieniężnego.  Banki zobowiązane są – na mocy zarządzania prezesa NBP – wymienić zniszczony banknot, jeśli więcej niż 45 proc. jego pierwotnej powierzchni zachowało się w jednym kawałku i możliwe jest rozpoznanie jego nominału.

  • 100% wartości nominalnej otrzymamy gdy:
    Banknot, który zachował ponad 75 proc. powierzchni, a także banknot przerwany bądź poplamiony, bank wymieni za jego pełną wartość nominalną.
  • 50% wartości nominalnej otrzymamy, gdy:
    Banknot, który zachował od 45 do 75 proc. pierwotnej powierzchni, zostanie wymieniony za połowę jego wartości nominalnej.

Tutaj można poczytać więcej: zarządzenie. 

Świnka prezentująca banknoty euro. We wpisie: gdzie wymienię uszkodzony banknot.

Zaprojektowane przez Freepik

Czy można wymienić uszkodzone  banknoty w obcej walucie?

Wymienić możemy także banknoty euro, jednak nie zrobimy tego w kraju.

Warunki wymiany banknotów euro reguluje decyzja Europejskiego Banku Centralnego z dnia 19 kwietnia 2013 r. w sprawie nominałów, parametrów, reprodukcji, wymiany i wycofywania banknotów euro (EBC/2013/10).

Ogólne zasady są bardzo zbliżone do wymiany złotych. Z różnic warto odnotować:

  • za wymienione banknoty otrzymujemy 100% ich wartości nominalnej;
  • jeżeli do wymiany przedstawione zostaje ponad 50 % banknotu euro;
  • jeżeli do wymiany przedstawione zostaje 50 % lub mniej powierzchni banknotu euro, o ile wnioskodawca udowodni, że brakujące części zostały zniszczone;
  • jeżeli istnieją wątpliwości co do autentyczności banknotów euro: obowiązek identyfikacji spoczywa na wnioskodawcy;
  • jeżeli przedstawione są autentyczne banknoty euro poplamione tuszem, skażone lub impregnowane: wnioskodawca składa pisemne wyjaśnienie dotyczące rodzaju plam, skażenia lub impregnacji;
  • opłata za banknoty uszkodzone przez urządzenia zapobiegające przed kradzieżą wynosi 10 eurocentów od banknotu; opłata pobierana jest tylko w przypadku wymiany co najmniej 100 uszkodzonych banknotów.

Dokument regulujący tę kwestię jest dostępny tutaj: źródło ECB.

Co więcej?

Pamiętaj, że przy wymianie pieniędzy w banku będziesz musiał podać swoje dane. Banki są zobowiązane do przestrzegania procedur w tym złożenia formalnego wniosku o wymianę. W naszej obecności pracownik banku powinien go skleić i zawrzeć informację o wartości nominalnej. Jeśli uda Ci się wymienić banknoty – otrzymasz pokwitowanie.

Jeśli masz wątpliwości co do pochodzenia banknotów lub ich autentyczności: lepiej zgłoś ten fakt szybko na policję. Twoje wątpliwości mogą okazać się niezasadne, ale gorzej jeśli będziesz obracał nielegalnymi znakami pieniężnymi, a wtedy konsekwencje są zdecydowanie poważniejsze.

Pamiętaj, że zarówno ty jak i potencjalny sprzedawca macie pełne prawo odmówić przyjęcia zużytych, naderwanych lub pomazanych banknotów. Może być to kłopotliwe, gdy posiadasz tylko jeden banknot w portfelu.

Czym są dystraktory?

Jak uniknąć uszkodzeń?

Jeśli zdarza Ci się niszczyć banknoty to najłatwiej będzie, gdy przerzucisz się na kartę płatniczą i konto bankowe! Oczywiście możesz zostać przy banknotach więc pamiętaj, żeby nie wkładać do portfela pieniędzy w sposób chaotyczny (mogą się pognieść, przerwać lub zaciąć o suwak). Uważaj na wilgoć, sprawdzaj kieszenie w spodniach przed praniem. Monety odkładaj w suche miejsca, aby nie zardzewiały. Na szczęście jeśli coś złego przydarzy się Twoim pieniądzom – bez problemu będziesz mógł je wymienić. Teraz już wiesz jak! 

Leave a comment